Filmanalyse tijdens de les Nederlands

Realiteit of Pulp Fiction?

Ik vind het belangrijk dat Nederlandse lessen een brede aanpak hebben. Naast het ontwikkelen van spreek-, schrijf- en leesvaardigheden, moeten we ook aandacht besteden aan het leren waarderen van diverse taal- en kunstvormen. Hoewel het verhogen van leesplezier en -vaardigheid belangrijk is, ben ik van mening dat leerlingen ook moeten kunnen genieten van verschillende vormen van taal en kunst, zoals het analyseren van films.

Jongeren kijken tegenwoordig vaak naar schermen, maar hebben niet altijd de vaardigheden om dit beeldmateriaal te begrijpen. Filmanalyse kan hierbij ondersteunen.

Weer leren kijken

In het artikel 'Filmanalyse in de klas: realiteit of Pulp Fiction' van het vaktijdschrift Fons wordt besproken hoe de vaardigheid om goed te kijken vaak wordt verwaarloosd in het klaslokaal. Hoewel films soms worden gebruikt aan het begin of einde van een les, blijft veel potentieel boeiend lesmateriaal onbenut. Als leerkracht sta je voor de uitdaging om een keuze te maken uit het overweldigende aanbod aan films en geschikt beeldmateriaal te selecteren.

Vier kijkniveaus

Voor hun bachelorproef aan de Arteveldehogeschool in Gent hebben studenten Tchantra Van De Walle en Lore Vanbelleghem filmkijkniveaus ontwikkeld. Deze niveaus zijn gebaseerd op de leesniveaus van Lezen voor de lijst, een Nederlandse site met boekentips voor 12- tot 19-jarigen. Ze identificeren vier kijkniveaus: instapniveau (0) voor beginnende kijkers die van ontspanning, humor, actie en stunts houden; belevend kijken (1) waarbij jongeren zich kunnen identificeren met de film; verkennend of ontdekkend kijken (2) en reflecterend kijken (3) voor meer diepgaande ervaringen. Echte filmliefhebbers bereiken uiteindelijk niveau 4, analyserend of verdiepend kijken (4). Om het kijkniveau van leerlingen te bepalen, stellen de onderzoekers voor om hen een kijkautobiografie in te laten vullen, een lijst met vragen die peilen naar hun eerdere filmervaringen.

Dit artikel heeft me echt enthousiast gemaakt, en ik weet zeker dat ik de kijkniveaus in mijn les ga gebruiken. Het is niet altijd handig om voor lange films te kiezen, maar de vele goede kortfilms kunnen echt iets extra's toevoegen. En het leuke is dat je zaken die je normaal uit boeken leert, zoals hoe een verhaal in elkaar zit, ook prima kunt toepassen op (kort)films.

En het is niet alleen leuk, maar het is ook handig voor leerlingen die niet vaak naar de bioscoop of een cultureel centrum kunnen gaan.

Bron: Fons 2, maart 2016, Steven Delarue, p22-25.

fons_1_2_delarue.pdf

Download PDF • 593KB